Het is een goede gewoonte om je als ondernemer af te vragen of je met de keuzes die je maakt op de goede weg zit. Voor een geitenhouder komen dan vragen voorbij als vervangingspercentage, het inzetten van vetverhogers, drie keer daags melken, verhogen levensduur veestapel, voeren van bijproducten en ga zo maar door. Een grote impact op al deze vragen is de opbrengstprijs van een kilogram melkvet en melkeiwit en de prijs van het ruw- en krachtvoer. Welke keuze je ook maakt, het heeft invloed op elkaar. Bijvoorbeeld het verlengen van de levensduur betekent minder opfokkosten, maar het kan ook betekenen dat het per dier wat melk gaat kosten, maar de melk die dan geleverd gaat worden kan maar zo meer vet en eiwit bevatten. Kortom, mooie vragen, maar het juiste antwoord vinden voor jouw specifieke situatie is niet altijd even eenvoudig.
In ons werk als specialisten komen we regelmatig tegen dat geitenhouders ons deze vragen stellen, zeker nu voerprijzen explosief zijn gestegen en het saldo per kg melk flink onder druk is komen te staan. Onlangs vroegen Wim en Arianne Berkhof uit Zwartebroek ons ook een dergelijke vraag:
Welke koers moet ik aanhouden met de huidige voerprijzen?
Om op deze vraag antwoord te krijgen is het belangrijk om eerst inzicht te creëren. Een bekend spreekwoord binnen GIJS luidt nog altijd; “inspraak zonder inzicht leidt tot uitspraken zonder uitzicht”. Daar doen we niet aan bij GIJS. We willen graag weten hoe het zit. Zo ook als het gaat over de vraag van Wim en Arianne. We hebben elkaar eerst de vraag gesteld wat de kosten zijn van lammeren opfok. Nu kun je zomaar zeggen dat die overal wel redelijk gelijk zal zijn, maar dat is niet zo. Ook hier niet. Deze vingeroefening leerde ons al dat de werkelijke kosten als snel circa 50 euro per afgelamd dier hoger uit kwamen dan gedacht. Deels komt dit door de sterk gestegen kosten. Maar de onderschatting die in de sector wordt niet zozeer gemaakt rondom voerkosten, maar wel door de opfok efficiëntie.
Opfokefficiëntie
Opfokefficiëntie geeft in feite weer hoeveel lammetjes er geboren worden en hoeveel van deze lammetjes krijgen binnen 2 jaar zelf weer een lam. Hoe hoger dit getal ligt hoe lager je opfokkosten uitvallen. De vraag stellen hoe hoog de opfok efficiëntie ligt is al een mooie ervaring, omdat we het vaak niet meteen op kunnen lepelen. Maar met wat hulp komt er wel wat boven drijven. De variatie tussen bedrijven is enorm. Waar de topgroep rond de 95% ligt, ligt de uitdaging vooral bij de bedrijven waar om en nabij 80% wordt gescoord.
Als je dit al in beeld hebt kun je veel meer zeggen over werkelijke opfokkosten. Als je dan tevens de duurzaamheid van de dieren in beeld brengt, mag je zeggen dat je in beeld hebt hoeveel je in feite afschrijft per kg melk aan diermateriaal.
Voerkosten
De grootste kostenpost zijn de voerkosten. Hier kritisch op zijn kan veel opbrengen maar ook veel kosten. Te hard voeren kost geld, maar niet voeren kost veel en veel meer. Dus het zoeken naar het optimum is een serieuze uitdaging. Elk bedrijf maakt daar in haar eigen afweging. Vers gras voeren kan voerkosten besparen, maar als je bedrijf er niet op ingericht is, zal het te veel energie kosten om voor deze optie te gaan. Dus je moet altijd goed kijken wat het echt bespaart en of het uitvoerbaar is.
Zo vroegen Wim en Arianne zich af hoe ze kosten konden besparen. Na een aantal vragen was hun vraag achter de vraag?: “hoe kunnen we een zo hoog mogelijk saldo behalen”. Hierbij hebben we zo veel mogelijk facetten van het bedrijf in beeld gebracht zoals opfokkosten, opfokefficiëntie, krachtvoer- en ruwvoerkosten, duurzaamheid, melkproductie, gehaltes en ga zo maar door. Door al deze input in het door GIJS ontwikkelde GIJS Geiten Saldo Focus te brengen kwam er een duidelijke lijn uit wat voor het bedrijf van Arianne en Wim de beste koers is om de komende tijd te volgen. Maar wat wellicht nog belangrijker van het werken met de Saldo Focus is, is bewustwording. Het programma helpt om de juiste tactische en strategische keuzes te maken. Je raakt er voor je eigen bedrijf bewust van waar je zwakke- en verbeterpunten liggen. Vaak liggen ze op een heel ander terrein dan je zou verwachten.
Koers en koers houden
De GIJS medewerkers zijn allemaal uitgerust met dit slimme programma. Ze kunnen elke geitenhouder hiermee van dienst zijn en hen terzijde staan om te helpen de koers te bepalen voor de komende periode. Maar nog belangrijker is het om je vast te houden aan een koers die uitgezet is. Hierbij spreek je samen af wat je van elkaar verwacht om het uiteindelijke doel te halen en hoe je dit gaat meten. Een fantastisch mooi samenspel tussen ondernemer en zijn adviseur(s).
Wil jij ook ons nieuwe programma ontdekken? Neem gerust contact met ons op.
